Πώς να μιλήσετε στα παιδιά σας για τον ρατσισμό: Συμβουλές ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας (ΜΕΡΟΣ 2ο)

Έχετε μιλήσει ποτέ στα παιδιά σας για τις έννοιες της φυλής και του ρατσισμού;  Πιστεύετε πως είναι πολύ μικρά ή πως μια τέτοια συζήτηση δεν είναι απαραίτητη;

Αν ναι, πρέπει να γνωρίζετε πως τα παιδιά σας δεν είναι ποτέ πολύ μικρά για μια τέτοια συζήτηση που μάλλον πλέον κρίνεται απαραίτητη και όχι απλά επιθυμητή. Φυσικά, όπως κάθε συζήτηση πρέπει να  διεξάγεται με τον κατάλληλο τρόπο ο οποίος υποδεικνύεται από την ηλικία του παιδιού σας.

«Τα παιδιά χρειάζονται τους ενήλικες για να τα βοηθήσουν να αναπτύξουν τον αίσθημα του σεβασμού και της αποδοχής των άλλων. Το να μην συζητούν μάλιστα οι γονείς με τα παιδιά τους για τον ρατσισμό, τον καθιστά ένα θέμα ταμπού» σημειώνει η Rachel Berman, ερευνήτρια του προγράμματος «Μπορούμε να μιλάμε στα παιδιά για τον ρατσισμό;». Προσθέτει επίσης πως τέτοιου είδους συζητήσεις λειτουργούν υποστηρικτικά στα παιδιά που πέφτουν θύματα ρατσιστικών επιθέσεων και εκφοβισμού κάθε μορφής, καθώς μπορούν να διαπραγματευτούν το πώς αισθάνονται αλλά και να βρουν τρόπους αντιμετώπισης.

Αλλά ας δούμε πως μπορούμε να προσεγγίσουμε το θέμα σε κάθε ηλικιακή ομάδα του παιδιού σας.

(το πρώτο μέρος του άρθρου για τα νήπια μπορείτε να το βρείτε πατώντας ΕΔΩ)

Παιδιά προσχολικής ηλικίας

Γύρω στη ηλικία των τριών ετών τα παιδιά ξεκινούν να θέτουν τη φυλή-ράτσα ως ένα από τα κριτήρια βάσει των οποίων επιλέγουν το με ποιον θα κάνουν παρέα και θα παίξουν, λέει η Berman. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας κάποιων θέσεων που υποσυνείδητα έχουν αναπτύξει ή επειδή ασυναίσθητα πιστεύουν πως ταιριάζουν περισσότερο με άτομα με τα οποία μοιάζουν εξωτερικά. Επιπλέον, τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι πολύ πιθανό να κάνουν άσχημα και προσβλητικά σχόλια στα οποία οι γονείς θα πρέπει να είναι έτοιμοι να απαντήσουν. «Αν ένα παιδί κάνει ένα σχόλιο για κάποιο άλλο τύπου «Το δέρμα του μοιάζει βρώμικο» μην αφήσετε τα λόγια του να πέσουν κάτω και σε καμία περίπτωση μην αλλάξετε θέμα» σημειώνει επίσης η Berman. «Αντίθετα, ρωτήστε το παιδί σας γιατί το πιστεύει αυτό και εξηγήστε του ότι το πιο σκούρο δέρμα δεν είναι βρώμικο. Ακούστε και λάβετε σοβαρά υπόψη σας τα σχόλια και τις ερωτήσεις του παιδιού σας»,  συνεχίζει. Οι γονείς θα πρέπει να είναι πολύ προσεχτικοί ώστε να μην περάσουν τις δικές τους προκαταλήψεις ή ασυνείδητες μορφές διακρίσεων στα παιδιά πριν τα ίδια συνειδητοποιήσουν ακόμα την έννοια του ρατσισμού, δηλώνει η Shimi Kang, ψυχίατρος και ιατρική διευθύντρια των κοινωνικών προγραμμάτων του κέντρου υγείας Vancouver Coastal.

Μαθητές δημοτικού

Όταν τα παιδιά ξεκινούν το σχολείο, ο κοινωνικός τους κύκλος διευρύνεται, κάτι που σημαίνει πως ίσως χρειαστούν πιο σαφή και στοχευμένη καθοδήγηση σε θέματα που σχετίζονται με τις έννοιες της φυλής-ράτσας και του ρατσισμού. Σε αυτή την ηλικία τα υποσυνείδητα μηνύματα που δέχονται τα παιδιά πληθαίνουν καθώς συνομήλικοί τους, τα ΜΜΕ, ταινίες και παιχνίδια βρίθουν τέτοιων λανθανόντων μηνυμάτων. Πρέπει λοιπόν να τα διδάξουμε να είναι κριτικοί (τηλε)θεατές και αναγνώστες. Ένας τρόπος να γίνει αυτό είναι να γίνονται ερωτήσεις τύπου «έχεις προσέξει αν υπάρχουν διάφορες ομάδες ανθρώπων που ποτέ δεν εμφανίζονται στα κομιξ και στα παραμύθια;» ή «Ποια χαρακτηριστικά θεωρούνται όμορφα;».

Αυτή η ηλικία είναι επίσης η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσετε να διδάσκετε τα παιδιά σας τρόπους να καταπολεμούν τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις. Αλλά για να καταστεί αυτό εφικτό οι γονείς πρέπει αρχικά να εντάξουν στα παιδιά την ιδέα ότι κάποια άτομα τυγχάνουν διαφορετικής και άδικης μεταχείρισης εξαιτίας του χρώματος του δέρματός τους, του πολιτισμού ή της θρησκείας τους. Είναι πολύ σημαντικό επίσης να προβάλλονται στα παιδιά παραδείγματα ανθρώπων που παρότι βίωναν ρατσιστικές συμπεριφορές κατάφεραν να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην κοινωνία και να κατοχυρώσουν δικαιώματα βασικά και πανανθρώπινα που πολλοί τείνουν να ξεχνούν εντελώς. Έτσι τα παιδιά σας μπορούν να πάρουν δύναμη και να βρουν ισχυρά πρότυπα για να υπερασπίζονται τα δικαιώματα αυτά και να αποφύγουν τη στενομυαλιά και τις παγίδες μιας ρατσιστικής κουλτούρας.

Είναι σημαντικό φυσικά να εξιστορείτε τις ιστορίες των ανθρώπων αυτών με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία των παιδιών σας αποφεύγοντας λεπτομέρειες που μπορεί να τα τραυματίσουν. Για παράδειγμα μπορείτε να τους μιλήσετε για τις αδικίες που δέχτηκαν γηγενής αμερικάνοι που αναγκάστηκαν να πάνε σε τοπικά σχολεία, να κόψουν τα μαλλιά τους και να απεμπολήσουν την κουλτούρα και τη νοοτροπία τους αλλά δεν χρειάζεται να αναφέρετε τη σεξουαλική κακοποίηση που δέχτηκαν πολλοί από αυτούς.

Προέφηβοι και έφηβοι

Τα παιδιά που έχουν φτάσει σε αυτές τις ηλικίες είναι ικανά για συζητήσεις εις βάθος σχετικά με τα συγκεκριμένα θέματα όπως για παράδειγμα το πώς οι ζωές όλων των ανθρώπων μετράνε το ίδιο. Πρέπει μάλιστα να λάβετε υπόψη σας ότι το παιδί σας περνά χρόνο στο διαδίκτυο και αυτό ενέχει τον κίνδυνο να παραπληροφορηθούν. Φυσικά μπορεί να συμβεί και το αντίθετο. Αυτό που πρέπει να κάνουν οι γονείς είναι να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να χρησιμοποιούν την κριτική τους σκέψη και να εξετάζουν προσεκτικά κάθε γνώμη που τους προβάλλεται. Αν τελικά δείτε πως τα παιδιά σας έχουν υιοθετήσει κάποιες ρατσιστικές απόψεις προσπαθήστε μέσω των ανθρώπων με τους οποίους τα φέρνετε σε επαφή, μέσω των ερεθισμάτων (οπτικών, αναγνωστικών κλπ) και πολλών συζητήσεων να τα βοηθήσετε να δουν με μια πιο καθαρή ματιά την κοινωνία και τους ανθρώπους γύρω τους.

Πηγή: www.todaysparent.com